Forskerforum
03.10.2016
Bitar av handskrivne mellomalderbøker vart seinare brukte til innbinding av rekneskap. No prøver forskarane å pusle dei saman.
Sjå her, korleis boka er forsterka med påsydde bitar av pergament.
Tor Weidling viser fram ei rekneskapsbok frå 1624-25. Dei små lappane som er festa til bokryggen, er tydeleg klipte ut av ei handskriven latinsk bok. - Dette er utklipp frå den latinske bibelen, som er brukt til å binde inn lensrekneskap på 1600-talet, fortel Weidling. Han er førstearkivar i Riksarkivet, og saman med forskingsbibliotekar Espen Karlsen ved Nasjonalbiblioteket har han i årevis studert den gamle fragmentsamlinga her i Riksarkivet. Samlinga inneheld mellom fem og seks tusen fragment - brottstykke av bøker frå mellomalderen handskrivne på pergament, det vil seie preparert skinn. Nokre fragment kan vere små lappar, medan andre er heile, lause boksider.
Gjenbruk av bøker
På 1500-talet vart handskrivne pergamentbøker tekne frå kvarandre og brukte som omslag og forsterking ved innbinding av bøker. Trykte bøker vart tekne i bruk, og etter reformasjonen mista dei katolske bøkene sin nytteverdi.
- Vi veit at den siste erkebiskopen Olav Engelbrektsson i 1537 nytta blad frå Bibelen til å binde inn rekneskapsbøker. Dei fleste handskrivne bøkene enda elles som innbindingsmateriale for lensrekneskapar i perioden 1540-1640, og dette er ein av grunnane til at så få bøker frå mellomalderen er bevarte, fortel Karlsen.
Fragmenta er difor ei hovudkjelde til norsk bokhistorie før reformasjonen, og Weidling og Karlsen vil finne ut kva for bøker som vart nytta, kva for rekneskap dei er brukte på, og kva måte dette vart gjort på.
I fleire år har dei identifisert pergamentbitane. - Vi ser om det finst fleire fragment frå same bok, og då kan vi finne ei rekkefølgje ut frå innhaldet. Slik kan vi rekonstruere ei bok så langt det let seg gjere. Berre ein
Gå til medietTor Weidling viser fram ei rekneskapsbok frå 1624-25. Dei små lappane som er festa til bokryggen, er tydeleg klipte ut av ei handskriven latinsk bok. - Dette er utklipp frå den latinske bibelen, som er brukt til å binde inn lensrekneskap på 1600-talet, fortel Weidling. Han er førstearkivar i Riksarkivet, og saman med forskingsbibliotekar Espen Karlsen ved Nasjonalbiblioteket har han i årevis studert den gamle fragmentsamlinga her i Riksarkivet. Samlinga inneheld mellom fem og seks tusen fragment - brottstykke av bøker frå mellomalderen handskrivne på pergament, det vil seie preparert skinn. Nokre fragment kan vere små lappar, medan andre er heile, lause boksider.
Gjenbruk av bøker
På 1500-talet vart handskrivne pergamentbøker tekne frå kvarandre og brukte som omslag og forsterking ved innbinding av bøker. Trykte bøker vart tekne i bruk, og etter reformasjonen mista dei katolske bøkene sin nytteverdi.
- Vi veit at den siste erkebiskopen Olav Engelbrektsson i 1537 nytta blad frå Bibelen til å binde inn rekneskapsbøker. Dei fleste handskrivne bøkene enda elles som innbindingsmateriale for lensrekneskapar i perioden 1540-1640, og dette er ein av grunnane til at så få bøker frå mellomalderen er bevarte, fortel Karlsen.
Fragmenta er difor ei hovudkjelde til norsk bokhistorie før reformasjonen, og Weidling og Karlsen vil finne ut kva for bøker som vart nytta, kva for rekneskap dei er brukte på, og kva måte dette vart gjort på.
I fleire år har dei identifisert pergamentbitane. - Vi ser om det finst fleire fragment frå same bok, og då kan vi finne ei rekkefølgje ut frå innhaldet. Slik kan vi rekonstruere ei bok så langt det let seg gjere. Berre ein
