Istanbul, Tyrkia
Det er ein varm dag i februar i Tyrkias største og viktigaste by, Istanbul. Me er på bokkafeen ved sida av Sveriges godt vakta konsulat i byens viktigaste handlegate Ästiklal Caddesi. Her møter me Erol Koroglo, litteraturprofessor ved Bosporus-universitetet (BoÄaziçi Üniversitesi), Tyrkias beste universitet. Han kjenner godt UiOs nestor i tyrkisk, professor Bernt Brendemoen som har omsett Orhan Pamuks bøker til norsk.
- Erdogan blei heilt gal
Erol Koroglo er kjent som ein av dei få kritiske røystene i Tyrkia som framleis vågar å ytra seg både på universitetet og i media. I 2016 var han ein av akademikarane som skreiv under på oppfordringa til fred og opphøyr av kamphandlingane mellom det tyrkiske forsvaret og kurdiske opprørarar. Det fall ikkje i god jord hos president Recep Tayyip Erdogan.
- Erdogan blei heilt gal etter denne kritikken av dei statlege styresmaktene.Til saman 2000 akademikarar frå heile Tyrkia hadde skriva under på ei bøn til regjeringa om å opna fredsprosessen igjen. Erdogan gjekk til sak mot 600 av dei, og eg var ein av dei. Berre på universitetet vårt var det 100 av oss. Og den rektoren me hadde då, han sette ikkje i gang restriksjonar mot oss, fortel han.
Men ved andre universitet i Tyrkia var situasjonen heilt annleis. For der sleppte ikkje desse akademikarane unna disiplinære tiltak.
- Nei, rektorane brukte denne teksten mot dei, og dei mista alle rettane dei hadde hatt som statstilsette. Over 1000 av dei akademikarar det gjaldt tilhøyrde venstresida eller liberale parti. Den gongen skjedde det ingenting med oss ved Bosporus-universitetet, seier han til Uniforum.
Rektor blei peika ut av Erdogan
Det skulle derimot endra seg fem år seinare, i 2021.
- Då fekk me ein ny rektor som var peika ut eine og åleine av president Erdogan. Då sette me i gang demonstrasjonar mot den avgjerda, for både me, studentane, alumniforeiningane og opinionen i Tyrkia var heilt imot det. Det var ein effektiv professoraksjon mot rektor-utnemninga også, for det offentlege universitetet vårt er «crême de la crême» mellom dei tyrkiske universiteta, seier han stolt.
Erol Koroglo peikar på at det offisielt ikkje finst private universitet i Tyrkia. Det er likevel mogleg for stiftingar kontrollerte av privatpersonar å etablera universitet.
- Mange av
